Την
Τρίτη , 21 Οκτωβρίου 2014, το Γυμνάσιο
Περαχώρας πραγματοποίησε επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Ρωμαϊκής Έπαυλης
Λουτρακίου όπου η επίτιμη Διευθύντρια του Υπουργείου Πολιτισμού Αρχαιολόγος
κ.Ζωή Ασλαματζίδου και οι συνεργάτες της, ξενάγησαν
τους νεαρούς μαθητές !
Ρωμαϊκές Αγροικίες στην Κορινθία: Η περίπτωση του Λουτρακίου
Η ανασκαφική έρευνα σ’ ένα χαμηλό
έξαρμα του εδάφους στη θέση Κατουνίστρα, 4.200μ. ΝΑ της πόλης του Λουτρακίου,
που ταυτίζεται με τα αρχαία Θερμά, απεκάλυψε σημαντικό τμήμα μεγάλης έπαυλης με
λουτρό, των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων. Το συγκρότημα, με θαυμάσια θέα στον
Κορινθιακό, απέχει 1.730μ. από τον Ισθμό και 10.460μ. από την αρχαία πόλη της
Κορίνθου, που μετά την επανίδρυσή της από τον Ιούλιο Καίσαρα το 44 π.Χ.
αναπτύσσεται ταχύτατα και γίνεται η πρωτεύουσα της Επαρχίας της Αχαΐας. Στην
επικράτεια της Κορίνθου, και συγκεκριμένα στο πέραν του Ισθμού τμήμα της,
εντάσσεται και η έπαυλη της Κατουνίστρας.
Η
ανασκαφή κάλυψε έκταση 895μ2 στο κεντρικό κτήριο και 167μ2 στο λουτρό, χωρίς να
ολοκληρωθεί. Το συγκρότημα αποτελείται
από 24 δωμάτια, διαρθρωμένα με απόλυτη συμμετρία εκατέρωθεν μεγάλου αψιδωτού
χώρου. Σε μικρή απόσταση (25μ.) ΒΑ του, ερευνήθηκε τμήμα λουτρού με έξι κύριους
χώρους, από τους οποίους τρεις με υπόκαυστα(εικ. 5) και τρεις βοηθητικούς.
Εντοπίστηκε το δυτικό όριο του κτίσματος με πλευρική είσοδο και καμπτόμενο
διάδρομο (9). Σ’ ένα δωμάτιο (17) σώζονται τα σκαλοπάτια λίθινης κλίμακας, ενώ
υπάρχει και δωμάτιο (12) με κόγχες στις τέσσερις γωνίες του.
Ιδιαίτερα
εντυπωσιακοί είναι οι χώροι (6) και (20), που έχουν στη βόρεια και νότια πλευρά
μαρμάρινο στυλοβάτη με δύο κίονες, μονόλιθους και αρράβδωτους, σε ιωνικές
βάσεις, δύο εκ των οποίων σώζονται στο χώρο (6) . Στα νότια της δυτικής
πτέρυγας εφάπτεται ορθογώνια κατασκευή, κεραμικός κλίβανος για το ψήσιμο
τούβλων και κεραμιδιών Σώζονται οι τρεις
παράλληλοι τοίχοι που σχηματίζουν τους χώρους για την υποδοχή της καύσιμης ύλης
και στους οποίους πατούσαν τα πήλινα τόξα που στήριζαν την εσχάρα του κλιβάνου.
Οι
τοίχοι του κτηρίου περιέχουν υλικό σε β΄ χρήση και είναι κτισμένοι από
λιθόπλινθους, αργούς λίθους, κεραμίδες και υδραυλικό κονίαμα σαν συνδετικό
υλικό. Λίγοι τοίχοι, κυρίως στο λουτρό, είναι πλινθόκτιστοι. Οι τοίχοι
διασώζουν επίχρισμα με εγχάρακτα σχέδια και χρώμα.
Το
κτήριο διακοσμούσαν μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη και επενδυτικά μάρμαρα
διαφόρων χρωμάτων. Σ’ ένα δωμάτιο (12) σώζεται ψηφιδωτό δάπεδο με διακοσμητικά
θέματα σε διάχωρα (τεμνόμενοι κύκλοι, κόμβος Σολομώντα, αλυσοειδής πλοχμός).
Το
κτήριο, στη μεγάλη διάρκεια της χρήσης του, υπέστη διάφορες μετασκευές
(κλείσιμο θυρών, κτίσιμο τοίχων), ενώ τμήμα του εγκαταλείφθηκε όπως δείχνει
ακτέριστη ταφή νηπίου στο χώρο 18.
Η ανασκαφή απέδωσε
άφθονη κεραμική, που καλύπτει χρονολογικά μια περίοδο από τον 1ο-2ο έως τον 6ο
αι. μ.Χ., με μεγαλύτερη πυκνότητα του υλικού του 3ου-5ου
αι. μ.Χ. Περιλαμβάνει όστρακα από αμφορείς, πίθους κυψέλες, λυχνάρια, χύτρες,
πινάκια και αγγεία terra sigillata,
ανατολικών, δυτικών και αφρικανικών εργαστηρίων.
Από
τα κινητά ευρήματα αναφέρουμε:
1) Είκοσι εννέα νομίσματα : Δύο ελληνορωμαϊκά του 2ου
μισού του 2ου αι. μ.Χ. Δεκατρία αυτοκρατορικές κοπές του 4ου
αι μ.Χ., τέσσερα 4ου- μέσα 5ου, επτά 5ου-μέσα
6ουαι.,ένα Αναστασίου Α (491-527), ένα χρονολογούμενο στο 1075-80 και ένα βυζαντινό
αδιάγνωστο.
2)Τέσσερις
ακέραιους λύχνους και τμήματα δύο άλλων, που η χρονολογία τους κυμαίνεται από
τα μέσα 1ου - τέλη 6ου αι. μ.Χ.
3)Μαρμάρινη
πλάκα με διακοσμητικό ρόδακα μέσα σε ρόμβο, εγγεγραμμένο σε τετράγωνο (τέλη 4ου
- αρχές 5ου αι. μ.Χ.)
4)Χάλκινο
ομοίωμα καρπού.
5)Προτομή
παιδίσκης, 2ου αι. μ.Χ.
6)Σύμπλεγμα
Έρωτα-δελφινιού από διακόσμηση κρήνης (2ος αι. μ.Χ.). Αντιγράφει
πρωτότυπο έργο του 3ου αι. π.Χ.
To κτήριο
έχει στοιχεία πολυτέλειας. Ήταν ίσως κατοικία ενός μεγάλου γαιοκτήμονα, αν και
δεν έχουν βρεθεί ακόμη οι απαραίτητες για την αγροτική παραγωγή εγκαταστάσεις
(ελαιοτριβεία, ληνοί, αποθήκες), είτε ενός πλούσιου εμπόρου, ή αξιωματούχου της
ρωμαϊκής διοίκησης της Κορίνθου.
Η έπαυλη
χρησιμοποιήθηκε συνεχώς από τα μέσα του 2ου μέχρι τα μέσα του 6ου αι. μ.Χ. ενώ
περιορισμένη χρήση της τεκμαίρεται μέχρι τον 11ο αιώνα.
Ζωή Ασλαματζίδου- Κωστούρου
Αρχαιολόγος
Επίτιμη Διευθύντρια
Υπουργείου Πολιτισμού & Τουρισμού.
